Làn sóng điện hóa phương tiện đang lan nhanh trên mọi cung đường Việt Nam, cuốn theo sự dịch chuyển mạnh mẽ của hành vi tiêu dùng và định hướng chính sách. Các hãng xe tăng tốc tung sản phẩm mới, hạ tầng sạc liên tục được phủ rộng, và người dùng ngày càng ưu tiên lựa chọn bền vững. Thị trường xe điện Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 ghi nhận mức tăng trưởng vượt kỳ vọng – một bước ngoặt đáng chú ý của ngành giao thông xanh.
Toàn cảnh quy mô và tốc độ bùng nổ của thị trường xe điện Việt Nam
Thị trường xe điện tại Việt Nam đang ở thời điểm tăng trưởng chưa từng có, với quy mô dự kiến đạt 2,93 tỷ USD vào năm 2025 và tiếp tục mở rộng lên 6,69 tỷ USD vào năm 2030, theo báo cáo mới nhất từ Mordor Intelligence. Mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) ấn tượng 18% phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của thị trường, đặt nền móng cho kỷ nguyên phương tiện di chuyển xanh.
Sự phát triển nhanh chóng của phương tiện điện không đơn thuần đến từ thị trường nội tại, mà còn được thúc đẩy bởi loạt yếu tố:
- Chính sách khuyến khích xe không phát thải của Chính phủ
- Hỗ trợ thuế, trợ giá và đầu tư hạ tầng sạc điện
- Nhận thức người tiêu dùng ngày càng cao về ô nhiễm đô thị, biến đổi khí hậu
- Chi phí pin lithium-ion giảm nhanh
- Sự gia nhập của loạt doanh nghiệp nội địa và quốc tế
Đặc biệt, tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng cùng với thế hệ trẻ ưa công nghệ đang trở thành lực lượng tiêu dùng chủ đạo cho các sản phẩm phương tiện sạch.
Giai đoạn đầu (2000–2010), thị trường xe hai bánh điện chỉ dừng lại ở những chiếc xe đạp điện giá rẻ, phần lớn nhập từ Trung Quốc. Tuy nhiên, bước sang thập kỷ 2010, Việt Nam bắt đầu chứng kiến làn sóng đầu tư nội địa với các thương hiệu như HKbike (nay là Pega), DK Bike, Anbico, cho đến các nhà sản xuất nước ngoài như Dibao (Đài Loan).
Cú huých mang tính bước ngoặt diễn ra vào năm 2018, khi VinFast ra mắt mẫu Klara, chính thức đưa thị trường xe máy điện Việt Nam bước vào giai đoạn tăng trưởng quy mô lớn. Đồng thời, làn sóng đầu tư nội địa được tiếp nối bởi các công ty khởi nghiệp như Selex Motors (2018), Dat Bike (2019) – tập trung vào tối ưu pin, tối ưu hiệu suất động cơ và đặc biệt là tích hợp giải pháp sạc pin nhanh và đổi pin.
Tới 2024, những ông lớn quốc tế như Yadea và Tailg lần lượt xây dựng nhà máy tại Bắc Giang và Hưng Yên, cho thấy Việt Nam đang trở thành cứ điểm sản xuất xe máy điện chiến lược của khu vực.
Trong khi các hãng Việt Nam như VinFast, Dat Bike, Pega tăng tốc phát triển, các thương hiệu Nhật Bản như Honda, Yamaha, Suzuki – vốn thống lĩnh thị phần xe máy xăng – lại có bước đi chậm chạp hơn. Đến tận 2022, Yamaha mới ra mắt Neo’s điện và Honda ICON e: chỉ vừa đến tay người dùng vào năm 2025.
Một số thương hiệu như SYM, Piaggio, Suzuki vẫn chưa có sản phẩm thuần điện được phân phối chính thức, dù đã có thử nghiệm một số dòng xe điện cao cấp nhập khẩu.
Tính đến 2024, VinFast là hãng duy nhất công bố số liệu bán hàng với gần 71.000 xe máy điện, tương đương khoảng 3% thị phần xe máy cả nước. Theo ước tính của Dat Bike, xe máy điện chiếm khoảng 10% tổng số xe máy đang lưu thông – một con số nhỏ nhưng đang tăng nhanh qua từng năm.
Thị trường hiện cung cấp đa dạng mẫu mã:
- Phân khúc phổ thông: 10–20 triệu đồng (phù hợp học sinh, sinh viên)
- Phân khúc trung – cao cấp: 40–70 triệu đồng
- Một số dòng đặc biệt vượt 100 triệu đồng, như dòng cao cấp của Dat Bike hoặc VinFast Theon
Chuyển động mới trong xu hướng thị trường xe điện Việt Nam
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng đến phát triển bền vững, thị trường xe điện tại Việt Nam chứng kiến sự bứt tốc chưa từng có. Không chỉ đơn thuần là phương tiện di chuyển thân thiện môi trường, xe điện đang trở thành một lựa chọn chiến lược của cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp.
Từ năm 2024, Việt Nam chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng đăng ký xe điện, đặc biệt là các mẫu ô tô điện chạy pin (BEV). Sự quan tâm đến dòng xe này không chỉ đến từ cá nhân mà còn từ các doanh nghiệp vận tải, logistics – những đơn vị đang từng bước thay thế đội xe chạy xăng dầu truyền thống nhằm cắt giảm chi phí vận hành và phát thải carbon.
Bên cạnh đó, nhu cầu đối với xe tự lái, xe điện thông minh, cùng các công nghệ như V2V (vehicle-to-vehicle) và hệ sinh thái số đang tạo ra một làn sóng đổi mới sâu rộng. Người tiêu dùng trẻ tại các thành phố lớn – nhóm đang ngày càng đề cao yếu tố tiện nghi, tiết kiệm và bảo vệ môi trường – cũng góp phần thúc đẩy xu hướng này trở nên bền vững.
Về chính sách, các ưu đãi từ Chính phủ như miễn lệ phí đăng ký trong ba năm đầu, giảm 50% lệ phí trước bạ từ 2025 đến 2027 đã tạo cú hích lớn cho thị trường xe điện. Đây được xem là bước đi đột phá để biến xe điện thành lựa chọn phổ thông hơn, thay vì chỉ là sản phẩm cao cấp như trước đây.
Đáng chú ý, hàng loạt tập đoàn ô tô lớn đang tăng tốc đầu tư vào Việt Nam, mở rộng dây chuyền sản xuất, phát triển mạng lưới trạm sạc nhanh, và cải thiện hệ sinh thái dịch vụ. Điều này không chỉ gia tăng khả năng tiếp cận xe điện mà còn góp phần định hình nền công nghiệp xe điện nội địa vững chắc.
Tổng hòa các yếu tố từ chính sách, hành vi tiêu dùng đến hạ tầng, có thể khẳng định thị trường xe điện Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng theo chiều sâu – một chu kỳ mà tốc độ phát triển sẽ đi kèm với chất lượng, sự đổi mới và tính bền vững lâu dài.
Cuộc đua khốc liệt giữa các doanh nghiệp xe điện tại Việt Nam
Sau hơn hai năm kể từ khi Nghị định 10/2022/NĐ-CP có hiệu lực, thị trường xe điện Việt Nam đã bùng nổ với tốc độ chưa từng có. Từ một sân chơi đơn điệu với vài cái tên như VinFast VF e34 hay Porsche Taycan, giờ đây người tiêu dùng đã chứng kiến sự đa dạng hóa cả về thương hiệu, phân khúc lẫn mức giá, tạo nên một bức tranh thị trường đầy màu sắc nhưng cũng cực kỳ khốc liệt.
Trong giai đoạn 2022–2024, hàng loạt mẫu xe điện (BEV) từ châu Âu, Trung Quốc và nội địa đã ồ ạt gia nhập thị trường. Các mẫu xe như BMW iX3, i4, Mercedes-Benz EQS, EQB, Audi e-tron hay BYD Dolphin, Wuling Bingo, Aion Y Plus… đã cho thấy mức độ quan tâm ngày càng lớn từ các hãng xe quốc tế đối với thị trường Việt. Tuy nhiên, phần lớn doanh số của các mẫu xe này vẫn là ẩn số khi không được công bố rõ ràng, tạo ra khoảng trống thông tin trong cuộc chiến thị phần.
Ở thị trường xe điện nội địa, VinFast vẫn đang giữ vị thế dẫn đầu. Tính đến cuối tháng 11/2024, hãng đã bàn giao hơn 67.000 chiếc ô tô điện, con số đủ để vượt xa các đối thủ cả trong và ngoài nước.
Không chỉ vậy, VinFast còn sở hữu lợi thế hạ tầng vượt trội khi đã phủ kín hơn 150.000 trạm sạc trên toàn quốc – một yếu tố then chốt quyết định hành vi mua xe điện tại Việt Nam. Việc mở rộng sản xuất tại Hà Tĩnh với các mẫu phổ thông VF 3, VF 5 và chiến lược cho thuê xe dài hạn càng củng cố vị thế “đầu tàu” trong công cuộc điện hoá giao thông của thị trường xe điện Việt.
Thế nhưng, thị trường xe điện không chỉ dành riêng cho người tiên phong. Làn sóng xe điện Trung Quốc đang âm thầm bành trướng và được dự báo sẽ bùng nổ mạnh mẽ trong năm 2025. Những thương hiệu như BYD, Haima, GAC Aion… liên tục tung ra nhiều mẫu xe mới có giá thành cạnh tranh và thiết kế bắt mắt. Tuy nhiên, bài toán trạm sạc vẫn là rào cản lớn khiến các hãng xe nước ngoài chưa thể “cắm rễ” sâu tại thị trường Việt.
Trong khi đó, các hãng xe như Hyundai (với Ioniq 5) hay GM – liên doanh Wuling Mini EV – cũng đang đẩy mạnh lắp ráp trong nước để giảm chi phí và tận dụng chính sách thuế. Tuy nhiên, một trở ngại khác xuất hiện: phụ tùng, linh kiện nhập khẩu từ các nước ngoài ASEAN không được miễn thuế, khiến giá thành sản phẩm khó lòng cạnh tranh. Thêm vào đó, hệ sinh thái công nghệ và dịch vụ hậu mãi cho xe điện tại Việt Nam vẫn còn non trẻ, tạo ra rào cản vô hình cho cả nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Về phía chính sách, dù Chính phủ đã có một số nỗ lực trong việc ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe điện (giảm còn 15%, so với mức 35–50% của xe xăng, dầu), nhưng mức ưu đãi này vẫn chưa đủ hấp dẫn để tạo cú hích mạnh cho toàn ngành. Những dòng xe xanh khác như Hybrid (HEV), Plug-in Hybrid (PHEV) cũng không nhận được ưu đãi tương xứng, khiến chúng kém thu hút dù được đánh giá là giải pháp chuyển tiếp phù hợp cho điều kiện hạ tầng Việt Nam hiện tại.
Tuy nhiên, tương lai thị trường xe điện vẫn mở ra những tín hiệu tích cực. Quyết định 876 của Chính phủ đặt ra mục tiêu đến sau năm 2030, toàn bộ xe taxi tại đô thị sẽ chuyển sang dùng điện hoặc năng lượng xanh. Đây sẽ là động lực lớn cho các doanh nghiệp trong ngành tăng tốc chuyển đổi. Các hãng như GSM, Be Group hay Gojek đã rục rịch tham gia vào cuộc chơi “xanh hoá đội xe”, mở ra thị trường ngách tiềm năng cho các mẫu xe điện giá rẻ, dễ vận hành và chi phí bảo trì thấp.
Nhìn tổng thể, thị trường xe điện Việt Nam đang bước vào giai đoạn cạnh tranh “sống còn”, nơi không chỉ doanh số, giá cả, mà cả hạ tầng, công nghệ và chính sách hậu thuẫn sẽ quyết định ai là kẻ thắng cuộc. VinFast có lợi thế đi trước và làm chủ sân nhà, nhưng áp lực từ các thương hiệu quốc tế – đặc biệt là các hãng xe Trung Quốc – sẽ là yếu tố thúc đẩy cuộc đua ngày càng khốc liệt và đa dạng.
Trong năm 2025, nếu chính sách ưu đãi được điều chỉnh hiệu quả và các hãng xe ngoại chịu đầu tư nghiêm túc vào trạm sạc và dịch vụ sau bán hàng, Việt Nam sẽ thực sự trở thành một thị trường xe điện tiềm năng bậc nhất Đông Nam Á.
Bệ phóng chính sách – cú hích cho thị trường xe điện
Trong bức tranh tổng thể của thị trường xe điện, phân khúc xe máy điện đang dần trở thành điểm sáng mới, đặc biệt sau các động thái cứng rắn từ chính quyền Hà Nội với lộ trình cấm xe máy xăng tại khu vực nội đô. Tỷ lệ sử dụng xe hai bánh tại Việt Nam vẫn chiếm ưu thế tuyệt đối, từ 72–82% tùy thành phố, nên bất kỳ thay đổi nào liên quan đến loại hình phương tiện này đều kéo theo hệ lụy sâu rộng.
Các chuyên gia đánh giá, việc Hà Nội và có thể tới đây là TP.HCM siết chặt quản lý phương tiện dùng động cơ đốt trong sẽ đẩy mạnh quá trình chuyển đổi phương tiện sang dạng năng lượng sạch. Đây là yếu tố tác động trực tiếp tới cơ cấu cung – cầu của thị trường xe điện, cụ thể là mảng xe máy điện – một phân khúc trước đây chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ.
Không nằm ngoài tác động đó, Honda – nhà sản xuất xe hai bánh lớn nhất tại Việt Nam – thừa nhận, chính sách của Hà Nội ảnh hưởng sâu sắc đến chiến lược kinh doanh, bởi riêng thủ đô đã tiêu thụ hơn 190.000 xe mỗi năm, chiếm tới gần 9% tổng doanh số toàn quốc của hãng trong năm 2024. Dù đã ra mắt mẫu xe máy điện ICON e:, đại diện Honda Việt Nam vẫn cho rằng bài toán chuyển đổi cần thêm thời gian, quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng và đặc biệt là sự hỗ trợ chính sách từ phía nhà nước.
Vấn đề hạ tầng trạm sạc xe điện tiếp tục là điểm nghẽn then chốt. Hiện tại, VinFast là hãng duy nhất có mạng lưới trạm sạc trải dài toàn quốc. Một số tên tuổi khác như Dat Bike chỉ mới bắt đầu triển khai thí điểm tại TP.HCM. Phần lớn người dùng xe máy điện vẫn sạc tại nhà – giải pháp tạm thời nhưng thiếu tính bền vững, đặc biệt tại các khu nhà cũ, nơi hệ thống điện và an toàn cháy nổ còn nhiều rủi ro.
Trong khi đó, chính sách hỗ trợ xe máy điện của Nhà nước vẫn đang ở mức khởi điểm. Khác với ôtô điện được miễn lệ phí trước bạ đến năm 2027, xe máy điện chưa có ưu đãi cụ thể. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất từ Hà Nội, thành phố đang đề xuất cơ chế thu đổi 450.000 xe máy xăng trong khu vực vành đai 1. Dự thảo bao gồm việc miễn toàn bộ chi phí chuyển đổi như lệ phí trước bạ, phí đăng ký xe mới, đồng thời tích hợp quy hoạch các khu vực sạc xe điện vào hạ tầng đô thị.
Sự vào cuộc quyết liệt của các đô thị lớn và tín hiệu tích cực từ các nhà sản xuất cho thấy một cuộc chuyển dịch đang âm thầm diễn ra. Dù còn nhiều thách thức – từ thói quen người dùng, bài toán kinh tế cho đến cơ sở hạ tầng – nhưng rõ ràng, thị trường xe điện Việt Nam, đặc biệt ở phân khúc xe máy điện, đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng.
Quan trọng hơn cả, khi các chính sách được thực thi một cách đồng bộ – từ hỗ trợ tài chính, quy hoạch trạm sạc, đến tiêu chuẩn kỹ thuật – thì xe máy điện sẽ không còn là lựa chọn thay thế, mà trở thành xu hướng chính thống trong hệ sinh thái giao thông xanh tại Việt Nam. Đây chính là nền móng cho một thị trường xe điện phát triển bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải và nâng cao chất lượng sống tại đô thị trong những năm tới.
Từ những con số tăng trưởng đến thay đổi trong hành vi người tiêu dùng, thị trường xe điện đang chứng minh tiềm năng dài hạn và sức hút bền vững. Nếu bạn đang cân nhắc bước vào cuộc chơi này – dù là người mua xe, nhà đầu tư hay đơn vị cung ứng – thì chính là lúc để bắt đầu hành động, trước khi làn sóng điện hóa trở thành cuộc đua khốc liệt.