Giếng trời, một yếu tố kiến trúc độc đáo, không chỉ mang ánh sáng tự nhiên và luồng gió tươi mát vào không gian sống mà còn tạo điểm nhấn thẩm mỹ, kết nối con người với thiên nhiên ngay trong lòng ngôi nhà. Tuy nhiên, việc thi công giếng trời không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Những sai lầm phổ biến có thể biến một ý tưởng tuyệt vời thành nỗi phiền toái, ảnh hưởng đến chất lượng sống và an toàn của gia đình.
1. Vấn đề tiêu âm và giải pháp
Một trong những thách thức lớn nhất khi thiết kế giếng trời là vấn đề tiếng ồn và tiếng vang. Do cấu trúc dạng ống, giếng trời có thể khuếch đại âm thanh, gây khó chịu cho người sử dụng.
Nguyên nhân: Bề mặt tường trơn nhẵn của giếng trời phản xạ âm thanh, tạo ra hiệu ứng dội âm. Bản chất của giếng trời là một khoảng không gian thẳng đứng, hoạt động như một ống dẫn âm thanh. Khi âm thanh phát ra trong giếng trời, nó sẽ dội lại liên tục vào các bức tường trơn nhẵn, tạo ra tiếng vang lớn. Điều này không chỉ gây khó chịu cho người sống trong nhà mà còn ảnh hưởng đến sự riêng tư. Tiếng nói chuyện ở tầng dưới có thể dễ dàng vọng lên các tầng trên, làm mất đi sự kín đáo cần thiết.
Giải pháp: Để khắc phục vấn đề này, việc xử lý bề mặt tường giếng trời là vô cùng quan trọng.
- Sử dụng vật liệu tiêu âm: Thay vì để tường trơn nhẵn, hãy sử dụng các vật liệu có khả năng tiêu âm tốt như đá tự nhiên, gạch thẻ, sơn gai hoặc gạch trần. Những vật liệu này có bề mặt sần sùi, giúp hấp thụ âm thanh và giảm thiểu tiếng vang. Bên cạnh chức năng tiêu âm, việc sử dụng các vật liệu này còn mang lại giá trị thẩm mỹ cao, tạo điểm nhấn độc đáo cho không gian giếng trời. Ví dụ, việc ốp đá tự nhiên với các đường vân tinh tế không chỉ giúp tiêu âm mà còn mang đến vẻ đẹp sang trọng và gần gũi với thiên nhiên.
- Thiết kế tường không đồng đều: tạo các gờ, rãnh trên bề mặt tường để phá vỡ sự phản xạ âm thanh.
- Bố trí cây xanh: cây xanh có khả năng hấp thụ âm thanh, giúp giảm tiếng vang.
2. Thiết kế rườm rà: Mất cân bằng thẩm mỹ và công năng
Nguyên nhân: Quá tập trung vào trang trí mà quên đi chức năng chính của giếng trời là lấy sáng và thông gió. Chức năng chính của giếng trời là cung cấp ánh sáng tự nhiên và thông gió cho ngôi nhà. Tuy nhiên, nhiều người lại quá chú trọng vào việc trang trí, biến giếng trời thành một khu vực trưng bày phức tạp. Việc lạm dụng các chi tiết trang trí, đèn chiếu sáng cầu kỳ, cây cảnh treo tường quá nhiều có thể cản trở luồng không khí lưu thông và làm giảm hiệu quả chiếu sáng. Thậm chí, trong một số trường hợp, việc thiết kế giếng trời không phù hợp với kiến trúc tổng thể của ngôi nhà có thể gây ra những bất tiện trong sinh hoạt.
Giải pháp:
- Ưu tiên công năng: đảm bảo giếng trời thông thoáng, đủ ánh sáng. Nếu ngôi nhà đã đủ ánh sáng tự nhiên hoặc việc thiết kế giếng trời gây ảnh hưởng đến cấu trúc và thẩm mỹ chung, thì nên cân nhắc kỹ lưỡng hoặc thậm chí không thiết kế.
- Tối giản trang trí: lựa chọn chi tiết trang trí tinh tế, hài hòa với tổng thể kiến trúc. Nếu vẫn quyết định xây dựng giếng trời, hãy giữ cho thiết kế đơn giản và tập trung vào chức năng chính. Các chi tiết trang trí nên được lựa chọn cẩn thận, đảm bảo không cản trở luồng gió và ánh sáng. Ví dụ, thay vì treo quá nhiều chậu cây, có thể lựa chọn một vài loại cây xanh phù hợp với điều kiện ánh sáng trong giếng trời và đặt chúng ở vị trí hợp lý.
- Bố trí cây xanh hợp lý: lựa chọn loại cây phù hợp với điều kiện ánh sáng và không gian. Lưu ý đến việc bố trí đèn chiếu sáng và cây cảnh treo tường cần phải tính toán đến khả năng tiếp cận để bảo trì và chăm sóc.
- Đảm bảo an toàn: thiết kế hệ thống chiếu sáng, cây cảnh treo tường an toàn, dễ bảo trì. Các thiết bị và vật dụng trang trí nên được đặt trong tầm với hoặc có giải pháp kiểm soát an toàn để dễ dàng vệ sinh và thay thế khi cần thiết. Đặc biệt, nếu khu vực dưới giếng trời là nơi sinh hoạt chung hoặc có người thường xuyên đi lại, thì tuyệt đối không nên treo đèn, cây hoặc các vật nặng phía trên để tránh nguy hiểm.
3. Hệ thống thoát nước: Ngập úng và ẩm mốc
Nguyên nhân: Hệ thống thoát nước không được thiết kế và thi công đúng cách, gây ứ đọng nước, ẩm mốc, hư hỏng công trình.
Đối với những gia đình muốn kết hợp giếng trời với vườn cảnh, hệ thống thoát nước là một yếu tố vô cùng quan trọng. Nếu không được thiết kế và thi công đúng cách, nước mưa có thể bị ứ đọng, gây ẩm mốc cho sàn nhà, hư hỏng các vật dụng xung quanh và thậm chí làm úng chết cây cối.
Giải pháp:
- Thiết kế hệ thống thoát nước sàn hợp lý: đảm bảo độ dốc, thoát nước nhanh chóng. Độ dốc của sàn cần được tính toán kỹ lưỡng để nước chảy về hướng thoát nước.
- Sử dụng vật liệu chống thấm: ngăn ngừa nước thấm vào cấu trúc.Ngoài ra, việc lựa chọn vật liệu chống thấm cho sàn và tường giếng trời cũng rất quan trọng để ngăn ngừa nước thấm vào bên trong cấu trúc.
- Thiết kế mái che thông minh: hạn chế nước mưa rơi trực tiếp xuống vườn cảnh.Mái che giếng trời cũng cần được thiết kế để hạn chế lượng nước mưa rơi trực tiếp xuống vườn cảnh, đồng thời vẫn đảm bảo ánh sáng tự nhiên.
4. An toàn: Rủi ro tiềm ẩn
Nguyên nhân: Thiếu lan can, khe hở nguy hiểm, đặc biệt đối với gia đình có trẻ nhỏ.
An toàn luôn là yếu tố hàng đầu cần được quan tâm khi thiết kế và thi công giếng trời, đặc biệt là đối với những gia đình có trẻ nhỏ. Khoảng không gian thông tầng có thể trở nên vô cùng nguy hiểm nếu không được bảo vệ đúng cách.
Giải pháp:
- Lắp đặt lan can, hoa sắt: đảm bảo chiều cao, độ kín theo tiêu chuẩn an toàn. Lan can, hoa sắt hoặc các biện pháp bảo vệ khác cần được lắp đặt tại các vị trí tiếp giáp với giếng trời như cửa sổ, hành lang, cầu thang. Chiều cao của lan can và độ kín của các khe hở phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn, đảm bảo trẻ em không thể leo trèo hoặc chui qua.
- Việc sử dụng kính cường lực cho lan can cũng là một lựa chọn tốt, vừa đảm bảo an toàn vừa không làm hạn chế tầm nhìn và ánh sáng.
5. Mái che và khả năng chống nắng: Bảo vệ nội thất
Nguyên nhân: Ánh nắng gay gắt gây quá nhiệt, làm hư hỏng đồ nội thất.
Ở những vùng khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, ánh nắng mặt trời vào mùa hè có thể rất gay gắt, đặc biệt là vào buổi trưa. Ánh nắng trực tiếp chiếu vào giếng trời có thể gây thừa sáng, làm nóng không gian và gây hại cho đồ nội thất. Sàn gỗ, cầu thang gỗ và các vật dụng khác trong khu vực này có thể bị bạc màu, cong vênh hoặc thậm chí hư hỏng do tác động của nhiệt độ và tia UV.
Giải pháp: Để giải quyết vấn đề này, việc lựa chọn vật liệu và thiết kế mái che giếng trời là rất quan trọng.
- Lựa chọn vật liệu mái che chống nắng tốt: kính, polycarbonate,… Mái che cần được làm từ vật liệu có khả năng chống nắng tốt, đồng thời vẫn đảm bảo ánh sáng tự nhiên.
- Thiết kế mái che thông minh: đảm bảo ánh sáng tự nhiên, giảm nhiệt độ: Việc lắp đặt thêm hệ thống rèm hoặc tấm chắn nắng dưới mái che cũng là một giải pháp hiệu quả để điều tiết lượng ánh sáng và giảm nhiệt độ trong giếng trời.
- Sử dụng rèm, tấm chắn nắng: điều tiết ánh sáng, bảo vệ nội thất. Gia chủ có thể chủ động điều chỉnh rèm hoặc tấm chắn nắng tùy theo thời điểm trong ngày và điều kiện thời tiết.
Giếng trời là một giải pháp kiến trúc tuyệt vời, mang lại nhiều lợi ích cho không gian sống. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những lợi ích này và tránh những rắc rối không đáng có, việc thiết kế và thi công giếng trời cần được thực hiện một cách cẩn trọng và khoa học. Việc tránh những sai lầm phổ biến đã nêu trên và chú trọng đến các yếu tố an toàn sẽ giúp bạn sở hữu một không gian sống lý tưởng, hài hòa với thiên nhiên và đầy tiện nghi.