Phát triển vật liệu xanh – Giải pháp trong thiết kế các công trình xanh bền vững

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng, ngành xây dựng đang phải đối mặt với áp lực lớn trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Thiết kế nhà xưởng bền vững, với việc sử dụng vật liệu xanh, không chỉ là một xu hướng tất yếu mà còn là một giải pháp quan trọng để hướng tới một tương lai xanh hơn.

Hưởng ứng Tuần lễ Công Trình Xanh 2024 diễn ra từ ngày 3-4/10/2024, Net Zero Solutions cùng bạn khám phá những xu hướng mới nhất trong vật liệu xây dựng và khám phá những bước tiến mới nhất trong lĩnh vực xây dựng xanh!

Tăng trưởng xanh trong ngành VLXD

Biến đổi khí hậu đang là thách thức toàn cầu, đòi hỏi sự chung tay góp sức của mọi quốc gia, mọi ngành nghề. Ngành xây dựng, với vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, cũng không nằm ngoài cuộc chiến này. Việc thúc đẩy tăng trưởng xanh trong ngành, đặc biệt là trong lĩnh vực vật liệu xây dựng (VLXD), đang trở thành xu hướng tất yếu và là nhiệm vụ cấp bách hiện nay.

Tăng trưởng xanh là mô hình phát triển kinh tế nhằm đảm bảo sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường và công bằng xã hội. Trong ngành xây dựng, tăng trưởng xanh được thể hiện qua việc sử dụng VLXD xanh, thiết kế công trình xanh, áp dụng công nghệ thi công tiên tiến, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên.

Nhận thức được tầm quan trọng của tăng trưởng xanh, Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ tại COP26 về việc đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2025. Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách, chiến lược và chương trình hành động nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh trong ngành xây dựng, bao gồm:

• Luật Bảo vệ môi trường năm 2020: Quy định về sản phẩm thân thiện với môi trường, bao gồm nhãn sinh thái Việt Nam.
• Nghị định 08/2022/NĐ-CP: Quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, trong đó có quy định về sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường.
• Nghị định số 09/2021/NĐ-CP: Về quản lý VLXD.
• Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2050.
• Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030.  
• Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021 – 2030.
• Chiến lược phát triển VLXD Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, định hướng đến năm 2050.

Xu hướng sử dụng VLXD xanh trên thế giới và Việt Nam

Vật liệu xanh, còn được gọi là vật liệu thân thiện với môi trường, là những vật liệu có ít tác động tiêu cực đến môi trường trong suốt vòng đời của chúng, từ quá trình khai thác, sản xuất, sử dụng cho đến khi thải bỏ. Các tiêu chí để đánh giá một vật liệu xanh thường bao gồm:

• Nguồn gốc: Có nguồn gốc từ tự nhiên, tái tạo hoặc tái chế.
• Năng lượng: Tiêu tốn ít năng lượng trong quá trình sản xuất và sử dụng.
• Tác động môi trường: Ít gây ô nhiễm môi trường, không phát thải khí nhà kính hoặc các chất độc hại.
• Tuổi thọ: Có độ bền cao, có thể tái sử dụng hoặc tái chế.
• Sức khỏe: An toàn cho sức khỏe con người.

Theo KS Lê Cao Chiến, Phó Giám đốc Trung tâm Thiết bị, Môi trường và An toàn lao động, Viện VLXD., hiện nay trên thế giới có 6 xu hướng sử dụng VLXD xanh, bao gồm:

1. Hiệu quả năng lượng trong công trình: Sử dụng VLXD có khả năng cách nhiệt, cách âm tốt để giảm tiêu thụ năng lượng.
2. Tái chế và tái sử dụng VLXD: Khuyến khích sử dụng VLXD tái chế từ các công trình cũ hoặc phế thải công nghiệp.
3. Sử dụng vật liệu từ nguồn tài nguyên tái tạo: Ưu tiên sử dụng các loại vật liệu như tre, nứa, gỗ rừng trồng,…
4. Vật liệu thân thiện với sức khỏe con người: Sử dụng VLXD không chứa các chất độc hại, an toàn cho sức khỏe người sử dụng.
5. Công nghệ sinh học và vật liệu phân hủy sinh học: Nghiên cứu và ứng dụng các loại vật liệu có khả năng phân hủy sinh học, giảm thiểu rác thải ra môi trường.
6. Sử dụng công nghệ và vật liệu thông minh: Ứng dụng công nghệ tiên tiến để tạo ra các loại VLXD mới có tính năng vượt trội.

Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển ngành VLXD xanh nhờ nguồn tài nguyên dồi dào, nhu cầu thị trường tăng cao và sự quan tâm của Chính phủ. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức cần vượt qua như chi phí đầu tư ban đầu, thiếu hụt tiêu chuẩn, quy định và nguồn cung VLXD xanh.

Những điểm sáng:

• Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã quy định về sản phẩm thân thiện với môi trường và nhãn sinh thái Việt Nam.
• Nhiều nghị định, chiến lược, chương trình, chỉ thị của Chính phủ đã đề cập đến phát triển VLXD xanh, vật liệu không nung, tái chế, tái sử dụng chất thải,…
• Việt Nam hiện có 5 công cụ đánh giá công trình xanh, bao gồm cả công cụ trong nước và quốc tế.
  • 1. Công cụ CTX do Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam biên soạn:
    • Đây là công cụ CTX đầu tiên của Việt Nam, được xây dựng dựa trên điều kiện khí hậu, kinh tế – xã hội và thực tiễn ngành xây dựng trong nước.
    • Công cụ này tập trung vào các tiêu chí về tiết kiệm năng lượng, sử dụng nước hiệu quả, bảo vệ môi trường và sức khỏe người sử dụng.
  • 2. EDGE (Excellence in Design for Greater Efficiencies):
    • Hệ thống đánh giá CTX của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), một thành viên của Nhóm Ngân hàng Thế giới.
    • EDGE tập trung vào việc đánh giá hiệu quả sử dụng năng lượng, nước và vật liệu trong công trình.
    • EDGE cung cấp một phần mềm miễn phí giúp tính toán và mô phỏng hiệu quả sử dụng tài nguyên của công trình.
  • 3. LOTUS (Leadership in Energy and Environmental Design):
    • Hệ thống đánh giá CTX của Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC).
    • LOTUS được phát triển dựa trên tiêu chuẩn LEED của Mỹ, nhưng được điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện Việt Nam.
    • LOTUS bao gồm các tiêu chí về năng lượng, nước, vật liệu, chất lượng môi trường trong nhà, vị trí bền vững và đổi mới.
  • 4. LEED (Leadership in Energy and Environmental Design):
    • Hệ thống đánh giá CTX của Hội đồng Công trình Xanh Mỹ (USGBC).
    • LEED là một trong những công cụ đánh giá CTX phổ biến nhất trên thế giới.
    • LEED bao gồm các tiêu chí về vị trí bền vững, hiệu quả sử dụng nước, năng lượng, vật liệu, chất lượng môi trường trong nhà và đổi mới.
  • 5. Green Mark:
    • Hệ thống đánh giá CTX của Hiệp hội Công trình Xanh Singapore.
    • Green Mark được phát triển dành riêng cho các công trình tại khu vực nhiệt đới.
    • Green Mark bao gồm các tiêu chí về năng lượng, nước, môi trường, sức khỏe và khả năng quản lý.

Mỗi công cụ đánh giá CTX đều có những ưu điểm và hạn chế riêng. Việc lựa chọn công cụ phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại hình công trình, mục tiêu của chủ đầu tư, ngân sách và yêu cầu kỹ thuật.

>> Mời bạn đọc thêm: Những chứng chỉ xanh cho công trình phổ biến hiện nay

Theo TS. Đào Danh Tùng, chuyên viên chính của Vụ VLXD (Bộ Xây dựng), mặc dù Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho phát triển VLX, tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định.

Những tồn tại:

• Chưa có bộ tiêu chí Nhãn xanh/Nhãn sinh thái/VLX riêng: Việc thiếu các tiêu chí rõ ràng, cụ thể khiến cho việc đánh giá và chứng nhận VLX gặp khó khăn, gây bất lợi cho cả doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng.
• Chưa có hệ thống tiêu chuẩn, định mức về sản xuất, sử dụng VLX: Thiếu các quy định, hướng dẫn chi tiết về quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng, kỹ thuật thi công,… làm hạn chế khả năng ứng dụng VLX vào thực tế.
• Thiếu cơ chế chính sách ưu đãi: Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh VLX xanh chưa được hưởng các chính sách hỗ trợ, ưu đãi một cách đầy đủ, khiến cho việc đầu tư vào lĩnh vực này còn gặp nhiều khó khăn.

XU HƯỚNG CÔNG TRÌNH XANH – THẾ GIỚI ĐÃ TĂNG TỐC, CHÚNG TA KHÔNG THỂ CHẬM TRỄ

Xu hướng phát triển công trình xanh đang là làn sóng mạnh mẽ lan rộng ra khắp các nước trên thế giới. Việc lựa chọn các nguyên vật liệu xanh bền vững không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp đối với mục tiêu net zero, đồng thời đóng góp cho các chứng chỉ công trình xanh như LEED & LOTUS.

Đồng hành cùng các Chủ đầu tư cùng xu hướng công trình xanh, Net Zero Solutions mang đến các giải pháp cùng các doanh nghiệp hướng tới mục tiêu Net Zero vào 2050.

Giải pháp xanh từ mái nhà – Giải pháp Giếng trời thông minh Firsky từ Đài Loan

Theo thống kê, điều hòa không khí và chiếu sáng chiếm tới 70 đến 90% mức tiêu thụ năng lượng hàng ngày của một tòa nhà! Firsky cam kết phát triển các vật liệu xây dựng giảm lượng carbon kết hợp hệ thống thông gió và chiếu sáng. Cũng theo khuyến cáo của các kiến trúc sư các công trình xây dựng: Các doanh nghiệp, các toà nhà….nên giảm khí thải Carbon bắt đầu bằng việc cải thiện hệ thống chiếu sáng và thông gió của nhà máy, các nhà cao tầng.

Do đó, một trong những giải pháp xanh hiệu quả và thiết thực nhất hiện nay chính là cải thiện hệ thống thông gió và chiếu sáng trong các tòa nhà và nhà máy. Đây là hai yếu tố tiêu thụ năng lượng lớn nhất, chiếm tới 70-90% tổng mức tiêu thụ năng lượng của một tòa nhà.

Một trong những giải pháp hiệu quả để giảm lượng khí thải carbon là cải thiện hiệu suất năng lượng của các tòa nhà và nhà máy, vốn là những nơi tiêu thụ năng lượng lớn nhất. Các công nghệ chiếu sáng và thông gió tiên tiến có thể giúp giảm đáng kể lượng điện năng tiêu thụ và lượng khí thải carbon.

Vậy doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, phải làm gì để giảm thiểu lượng khí thải Carbon, vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh? Câu trả lời nằm ở những giải pháp xanh, sáng tạo và hiệu quả.

Firsky Việt Nam, công ty trực thuộc First Metal của Đài Loan, đã tiên phong trong việc phát triển các giải pháp xanh giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu giảm khí thải carbon một cách dễ dàng và hiệu quả. Điển hình là hệ thống giếng trời thông minh (Smart Skylight) của Firsky, một giải pháp 3 trong 1 vừa chiếu sáng, vừa thông gió, vừa thoát khói.

Các giải pháp giếng trời thông minh của Firsky không chỉ giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí năng lượng, mà còn góp phần giảm lượng khí thải carbon và nâng cao hình ảnh thương hiệu. Bên cạnh đó, Giếng trời thông minh còn được làm từ vật liệu bền vững, giúp giảm chi phí bảo trì và sửa chữa. Đây là một giải pháp toàn diện, vừa giúp giảm phát thải carbon, tiết kiệm chi phí vừa nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Firsky dẫn đầu ngành xây dựng đạt mức phát thải carbon ròng bằng 0

Firsky là thương hiệu hàng đầu Đài Loan về đèn chiếu sáng và thông gió trên mái nhà, vật liệu xây dựng xanh, tiết kiệm năng lượng, carbon thấp đầu tiên kết hợp chiếu sáng và thông gió. Kể từ khi thành lập vào năm 2015, công ty đã giành được nhiều giải thưởng thiết kế sản phẩm trong và ngoài nước và có bằng sáng chế ở nhiều quốc gia.

Ông Chih-Chao Chan – Giám đốc điều hành của Firsky, nhấn mạnh rằng để đáp ứng xu hướng phát thải carbon ròng bằng 0 đang gia tăng, các công ty vật liệu xây dựng không chỉ phải tập trung vào các sản phẩm carbon thấp và tiết kiệm năng lượng mà còn phải có khả năng đề xuất các giải pháp tổng thể (Total Solution) theo các môi trường khác nhau, tích hợp tất cả các cơ sở vật chất trong tòa nhà, và tích hợp tất cả các cơ sở vật chất trong tòa nhà, tối đa hóa hiệu quả giảm carbon và tạo ra hiệu ứng hiệp lực.

Firsky đã phát triển các sản phẩm như cửa sổ trần, cửa sổ thoát khói lửa và nắp thăm trần kết hợp chiếu sáng và thông gió, đồng thời cung cấp dịch vụ một cửa từ sản xuất, tiếp thị đến lắp đặt thực tế. Hiện tại, công ty có hai nhóm khách hàng chính, bao gồm nhà máy và nhà ở.

Trong 7 năm kể từ khi thành lập, Firsky đã lần lượt giành được Giải thưởng Vàng Doanh nghiệp Mới của Bộ Kinh tế năm 2018 và Chứng nhận Phương pháp Xây dựng Carbon Thấp LCBA năm 2019. Công ty cũng đã giành được Giải thưởng Thiết kế Sản phẩm NY ở Hoa Kỳ và Giải thưởng Thiết kế Đổi mới NDA của Pháp (Novum Design Award) và Giải thưởng Thiết kế Hồng Kông. Ông Chih-Chao Chan giải thích rằng trên thực tế, về mặt chiếu sáng, độ chiếu sáng của cửa sổ trần gấp ba lần so với cửa sổ bên. Firsky sử dụng phương pháp xây dựng carbon thấp LCBA để giảm đáng kể thời gian sử dụng đèn trong tòa nhà, giảm tiêu thụ điện năng và đạt mức giảm carbon từ 30 đến 40%.

Khi nói về cơ hội khởi nghiệp, Ông Chih-Chao Chan khiêm tốn nói rằng ban đầu ông quan sát thấy nhiều nhà máy ở miền trung Đài Loan được làm bằng tấm sắt và thường thiếu ánh sáng và thông gió, hai yếu tố cơ bản và cần thiết cho các tòa nhà. Tuy nhiên, chưa có sản phẩm nào kết hợp được đặc điểm của cả hai được phát triển, vì vậy ông đã nhìn thấy cơ hội kinh doanh này và hợp lực với cha mình, người bắt đầu là một kỹ sư luyện kim, để bắt đầu kinh doanh. Tuy nhiên, các sản phẩm của Firsky vô tình bắt kịp xu hướng tiết kiệm năng lượng và giảm carbon và nhận được đánh giá tích cực từ thị trường.

Nhiều khách hàng chỉ xem xét bản thân sản phẩm và không nhận ra rằng môi trường tòa nhà cũng sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả chiếu sáng và thông gió, đồng thời cùng nhau xác định mức độ tiết kiệm năng lượng và giảm carbon. Do đó, sau nhiều năm làm việc trong ngành công nghệ, ông đã đưa khái niệm giải pháp tổng thể vào các chiến lược kinh doanh và tiếp thị của Firsky, cung cấp cho khách hàng các giải pháp và đề xuất sản phẩm tốt nhất cho các môi trường tòa nhà và cơ sở vật chất hiện có khác nhau, đồng thời kiểm tra xem nhà thiết kế có thể nắm bắt các đặc điểm của các loại vật liệu xây dựng khác nhau hay không và thực hiện kết hợp chính xác nhất.

Ông Chih-Chao Chan tin rằng các vật liệu xây dựng được sử dụng để xây nhà được cung cấp bởi các nhà cung cấp từ khắp nơi trên thế giới. Mỗi vật liệu xây dựng có thể góp phần giảm lượng khí thải carbon, nhưng làm thế nào để tích hợp tất cả các vật liệu xây dựng và thiết kế kế hoạch tổng thể phù hợp nhất là một câu hỏi đại học. Ví dụ, ngay cả khi lắp đặt cửa sổ trần thông gió, nếu không được trang bị cửa hút gió thích hợp thì sẽ không thể hạ nhiệt độ trong nhà, giảm sử dụng điều hòa và từ đó giảm phát thải khí cacbonic. Hoặc, nếu một nhà máy sử dụng năng lượng xanh để tạo ra điện, quá nhiều tấm pin mặt trời được lắp đặt trên mái nhà, điều này sẽ làm xấu đi ánh sáng và thông gió. Thay vào đó, nó sẽ phải bật nhiều đèn và điều hòa hơn, làm tăng mức tiêu thụ điện và lượng khí thải carbon, điều này sẽ gây ra tác dụng ngược lại.

Ngoài việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ với tiêu chuẩn cao nhất, First còn chú trọng đào tạo nhân viên hơn.Ông Chih-Chao Chan tin rằng chỉ khi nhân viên không ngừng hoàn thiện thì công ty mới không ngừng tiến bộ. Vì vậy, Firsky thường xuyên hỗ trợ nhân viên nhận được đào tạo nghề toàn diện và có được giấy phép chuyên nghiệp. Ngay cả nhân viên lắp đặt tuyến đầu cũng có SOP và thông số kỹ thuật công việc cố định.

Khi nói đến tầm nhìn trong tương lai, Ông Chih-Chao Chancó nhiều tham vọng và hy vọng biến Firsky trở thành từ đồng nghĩa với cửa sổ trần và trở thành thương hiệu cửa sổ trần số một ở Đài Loan và thậm chí trên thế giới. Ông cũng tiết lộ rằng ông rất lạc quan về thị trường nhà máy ở các nước Đông Nam Á như Việt Nam và Thái Lan. Hiện tại có một số cuộc đàm phán hợp tác đang được tiến hành và ông đã sẵn sàng thực hiện bước đầu tiên ra thị trường quốc tế.

3 ưu điểm vượt trội của Giếng trời thông minh Firsky

1. Ánh sáng tự nhiên tràn ngập, tiết kiệm điện năng tối đa

Giếng trời thông minh Firsky tận dụng ánh sáng tự nhiên, giảm nhu cầu sử dụng đèn điện. Thí nghiệm thực tế cho thấy, giải pháp này có thể giúp tiết kiệm tới 50% điện năng tiêu thụ cho chiếu sáng.

Với thiết kế mái độc đáo, giếng trời Firsky khai thác tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên, mang đến không gian làm việc tràn ngập ánh sáng, giảm đáng kể nhu cầu sử dụng đèn điện. Thử nghiệm thực tế tại một nhà xưởng ở Đài Loan đã chứng minh hiệu quả vượt trội của Giếng trời Firsky. Chỉ với 40 giếng trời, nhà xưởng đã tiết kiệm được hơn 10.000 kWh điện mỗi năm, tương đương với việc giảm phát thải 111 tấn CO2 trong vòng 20 năm.

Không chỉ tiết kiệm chi phí điện năng, ánh sáng tự nhiên còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần của người lao động, nâng cao năng suất làm việc.

2. Thông gió tự nhiên, không tốn điện

Giếng trời Firsky không chỉ là giải pháp chiếu sáng mà còn là hệ thống thông gió tự nhiên hiệu quả. Nhờ ứng dụng hiệu ứng ống khói, không khí nóng trong nhà xưởng được đẩy lên cao và thoát ra ngoài, tạo ra luồng không khí đối lưu liên tục, mang đến không gian làm việc thoáng đãng, mát mẻ mà không cần sử dụng điều hòa.

3. Bền vững, tiết kiệm chi phí bảo trì

Giếng trời thông minh Firsky được chế tạo từ vật liệu xây dựng cao cấp, có khả năng chống chịu mọi điều kiện thời tiết, đảm bảo độ bền vượt trội so với các thiết bị thông gió truyền thống. Bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc rò rỉ hay bảo trì thường xuyên, tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành cho doanh nghiệp.

Với những ưu điểm vượt trội, giếng trời Firsky đã được LCBA trao tặng “Giải thưởng Đóng góp Xây dựng Carbon Thấp”, một sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng của Firsky trong việc phát triển các sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường.